,,We hebben elkaar als gezin weer goed leren kennen, op een positieve manier”, blikt hij terug. ,,Gelukkig zijn we allemaal plattelandsmensen, we konden naar de paarden en de geiten. En ik hobbyde af en toe met onze zoon in de schuur wat met laswerk. Dat vind ik nog altijd leuk. Zo zijn we er samen doorheen gerold.”

Met dat lassen, en prullen aan brommers, begon het 24 jaar geleden. Op diezelfde plek. En zie nu: een paar kilometer verderop is Toine Brock Constructie de grootste werkgever van Oisterwijk.

Driehonderdtwintig mannen én vrouwen zetten in de hallen aan de Industrielaan de mini-shovels, verreikers en telescoopladers in elkaar. De groei in productie laat al heel lang een steile lijn opwaarts zien. Behalve in 2020. Daar zat ineens een diep dal in.

,,Extreem turbulent”, kenschetst Brock het jaar. Het kondigde zich in januari al aan. Tobroco is voor een deel afhankelijk van onderdelen uit het buitenland. Maar China ging plat, de levering van gegoten contragewichten viel stil. ,,Op dat moment dachten we al: gaan we alles nog wel binnen krijgen? In februari zijn we de productie al wat gaan afbouwen.”

De horror van Noord-Italië moest toen nog komen: de dood sloeg er genadeloos toe, fabrieken sloten. De aanvoerbron van heel veel materiaal viel droog. Brock (50): ,,Zoiets wil ik nooit meer meemaken. Natuurlijk, er zijn veel ondernemers die een knauw hebben gekregen. De horeca, die heeft het écht zwaar. Maar ook ik zag het even helemaal niet meer zitten.” Want aanvoer is één ding, maar als je klanten er ook de rem op gooien…

,,In een week tijd halveerden de orders. Met het managementteam waren we voorheen maar eens in de maand bij elkaar. Dat werd drie keer in de week. Het ging zo snel. Op onze beeldschermen zagen we cijferkolommen die we nooit hadden gekend. We keken alleen maar omlaag.”

Toine Brock nam de pijnlijkste beslissing uit zijn ondernemersloopbaan: hij stuurde mensen weg. De ‘flexibele schil’ van 67 uitzendkrachten kreeg het op de werkvloer te horen. ,,Stuk voor stuk goede, technisch onderlegde mensen. Die wil je ook met het oog op de toekomst niet kwijt. Ik schoot er echt wel van vol toen ik ze dat toch moest vertellen.”

De grafstemming van toen staat hem nog helder voor de geest. En er volgde nóg een ingreep. Half april was dat. Tobroco ging een week dicht. ,,Het virus was op z’n hoogtepunt, we waren bang voor een explosie. Er was ook gewoon te weinig werk voor de mensen die we over hadden. We hebben hen gevraagd vrije dagen op te nemen, om daarna op een acceptabel niveau door te kunnen gaan. Daar heb ik geen moment spijt van gehad. Anders zaten we nu nog in de problemen.”

Kort nadien keerde het tij. Mei maakte blij. Alles ging weer draaien, overal. ,,Een dealer uit Denemarken belde. Hij had 100 van de 300 eerder bestelde machines geannuleerd. ‘Kan ik dat ongedaan maken?’, vroeg hij. Dat was maar drie weken later.”

Zo atypisch was dit jaar, zegt Brock. ,,We zitten in een pandemie, niet in een recessie.” Het laat zich zien in de fabriek, waar de productielijnen weer volledig bemand zijn. ,,We draaien honderd procent, maar de orders liggen op honderdtien. Het lijkt wel of elk bedrijf zijn eerdere verlies in één spurt wil goedmaken. Oververhitting dreigt nu, dat is de andere kant die 2020 laat zien.”

Het dal van de eerste virusgolf zal Tobroco-Giant niet kunnen wegwerken. Maar de weg naar boven is weer helemaal gevonden. In het laatste half jaar nam het bedrijf alweer zo’n honderd medewerkers aan. Tot Brocks genoegen zijn dat voor een flink deel de mensen die in het voorjaar op straat stonden. ,,Nu denk ik: hadden we ze toen maar gehouden. Maar we zaten in een vrije val en alles was onzeker. Ik had op mijn bureau ook geen glazen bol staan.”

bron: De Stem